کاربردشاخص زاویه تلاقی آبراهه ها (CA) در تحلیل ژئومورفولوژی تکتونیک حوضه های آبریز شمال شرق کشور

نویسندگان

  • شهرام بهرامی دانشیار ژئومورفولوژی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

استفاده از شاخص­های ژئومورفومتری برای تعیین و تشخیص تکتونیک­های فعال دارای اهمیت زیادی است. زاویه اتصال آبراهه ها از جمله پارامترهای مربوط به شبکه زهکشی محسوب می­شود و ارزیابی کمی آن می تواند در شناسایی تکتونیک های فعال به محققین علوم زمین کمک نماید. واحد زمین شناسی کپه داغ -هزار مسجد و آلاداغ – بینالود از فعالترین واحد­های زمین­شناسی ایران محسوب می­شود. در این تحقیق چهار حوضه باغرود و بوژان در زون آلاداغ بینالود و حوضه­های زاوین وسررود در زون ساختمانی کپه داغ -هزار مسجد جهت ارزیابی نقش تکتونیک در زاویه آبراهه ها  انتخاب شد. به این منظور از شاخص زاویه برخورد(CA)، شاخص انشعابات(R)،  شاخص درصد عدم تقارن حوضه (PAF) و شاخص تضاریس جبهه کوهستان (Smf) استفاده شد. نتایج نشان می دهد حوضه باغرود و بوژان به ترتیب با مقادیر 87/1 و 57/1بیشترین میزان R  و حوضه های زاوین و سررود  با مقادیر 33/1و 06/1 کمترین میزان  R  را به خود اختصاص دادندهمچنین پس از محاسبه زاویه متوسط آبراهه­ها مشخص شد حوضه آبخیز زاوین 73/67 درجه­، دارای بیشترین زاویه و حوضه باغرود 09/56 درجه دارای کمترین میزان زاویه آبراهه می باشد. که این عامل نشاندهنده­ تغییرات مسیر جریان آبراهه­ها  مانند اسارت رود و در نتیجه حرکات تکتونیکی در دامنه طاقدیس خور می­باشد. همچنین مقادیر(R)(Smf)و(PAF) نیز نشان می­دهد حوضه های واقع در رشته کوه کپه داغ دارای حرکات تکتونیکی بیشتری نسبت به حوضه های انتخاب شده از رشته کوه بینالود می­باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

لندفرم ها و طبقه بندی آنها در علم ژئومورفولوژی(مطالعه موردی : حوضه آبریز جاجرود در شمال شرق تهران)

ارزش و نیاز به وجود یک اصطلاح شناسی مشترک بین عالمان یک علم و توافق متخصصان آن علم در برداشت یکسان از واژه‌ها و مفاهیم است که به علم ارزش پارادایمی می‌بخشد. در همین ارتباط، علیرغم اشاره‌ای مکرر به واژه «لندفرم» در تعاریف مختلف علم ژئومورفولوژی به عنوان علم مطالعه و تفسیر لندفرم...

متن کامل

ژئومورفولوژی حوضه آبریز سیلاخور (بروجرد)

ژئومورفولوژی، اشکال مختلف زمین را مورد بررسی قرار داده و عوامل مؤثر در پیدایش، تغییر و تحول آنها را ارزیابی می­ نماید و مانند سایر علوم مرتبط با زمین هرگز بی ­نیاز از علومی همچون زمین­ شناسی، هیدرولوژی، خاکشناسی، اقلیم شناسی و... نمی­ باشد. از این رو ژئومورفولوژی با دیدگاهی علمی و جغرافیایی (جغرافیای طبیعی) و پرهیز از توصیفات سطحی، به عنوان پایه و اساس بررسی­ های منابع طبیعی به شمار می­ آید و ا...

متن کامل

بررسی تأثیر تکتونیک در ویژگی های کمّی شبکه زهکشی (مطالعه موردی: چهار حوضه زهکشی در شمال شرق کشور )

اغلب لندفرم های سطح زمین به آرامی و طی هزاران یا میلیون ها سال تکامل می یابند. از آن جا که تغییرات لندفرم ها در مقیاس عمر بشر قابل تشخیص نمی باشند، ارزیابی شواهد ژئومورفولوژیک می تواند نقش مهمّی در شناسایی حرکات تکتونیکی مناطق ایفا کند. رودخانه ها و شبکه زهکشی از جمله مهم ترین عوارضی هستند که نسبت به تغییرات زمین ساختی بسیار حسّاس می باشند. جهت بررسی تأثیر تکتونیک های فعّال بر مورفومتری شبکه زهکشی...

متن کامل

تحلیل مؤلفه‌های کمّی حوضة آبریز و نقش آنها در میزان رسوب سالیانة 17 حوضة آبریز شمال شرق کشور

عوامل متعددی در میزان رسوب سالیانة حوضة آبریز تأثیرگذار است. مؤلفه‌های کمّی حوضة آبریز و شبکة زهکشی نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در میزان رسوب رودخانه‌ها دارد. در این پژوهش شاخص‌های مورفومتری حوضة آبریز همچون مساحت (A)، محیط (P)، نسبت دایره‌ای (Re)، نسبت کشیدگی (Rf)، میانگین ارتفاع (H)، میانگین شیب (S)، تراکم زهکشی (Dd)، طول آبراهه‌ها (BL)، تراکم گسلی (DF)، درصد سازندهای فرسایش‌پذیر (PQ)، نسبت انشعا...

متن کامل

تکتونیک نمک حوضه گرمسار )شمال ایران مرکزی

حوضه تبخیری محدوده شمال و غرب گرمسار از لحاظ جایگاه زمینساختی، یک فروزمین شرقی ـ غربی واقع در حاشیه شمالی حوضهپشتکمانی ایران مرکزی است. گسل گرمسار، مهمترین ساختار تکتونیکی در این محدوده با راستای عمومی شرقی ـ غربی در شمال گرمسارقرار دارد که به سمت غرب خمهای زیادی پیدا کرده و دارای راستای شمال غرب ـ جنوب شرق میشود. این گسل دارای سازوکار راندگی باشیب به سوی شمال و مولفه امتدادلغز چپگرد است. بررسی...

متن کامل

مطالعه ژئومورفولوژی و فرسایش در حوضه آبریز الموت رود

حوضه ی آبریز الموت رود واقع در رشته های میانی واحد کوهستانی البرز مرکزی، یکی از سر شاخه های رودخانه شاهرود و در نهایت زیر حوضه ای از حوضه ی وسیع سفید رود، در شمال شرقی قزوین، در بخش معلم کلایه واقع گردیده است. سالانه چندین میلیون متر مکعب رسوب از سطح این حوضه منفک گشته و توسط جریان های رودخانه ای حمل و در سطح اراضی پایین دست قبل از دریاچه سد و در مخزن سد سفیدرود انباشته می شوند. سازندهای مربوط ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 38

صفحات  51- 67

تاریخ انتشار 2017-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023